مقایسه شیـوه های حل و فصل اختلافات مالیاتـی در موافقتنامه های بین المللـی اجتناب از اخـذ مالیات مضاعف ایـران

ایجـاد فضای جدید، در روابط اقتصادی ــ تجاری بین-المللی، گرایش تجار و شرکت ها را به معاملات فرامرزی بیش ازگذشته نموده است. ازطرفی، هر دولتی با اتخاذ معیارهای شخصی و اقتصادی خاص خود، مبادرت به اخذ مالیات می نماید. در این شرایط، وقوع مالیات مضاعف امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. از این رو، دولت ها می کوشند، تا افزون بر اقدامات یکجانبه، با موافقتنامه های بین المللی اجتناب از اخذ مالیات مضاعف، درصدد رفع یا کاهش مالیات مضاعف باشند. در این میان ماده مربوط به آیین توافق دوجانبه، در این نوع موافقنامه ها، با پیش بینی ساز و کارهای حل و فصل اختلاف مالیاتی، احتمال وصول مالیات مضاعف رابیش ازپیش-کمترمی نمایند. بررسی به عمل آمده این ماده در موافقتنامه های اجتناب از اخذ مالیات مضاعف ایران، نشان می دهد که، این ماده با تبعیت از هر یک از الگوهای un و oecd، ساز و کارهای غیرالزام آور حل و فصل اختلافات مالیاتی را، پیش بینی نموده است. با این وجود، ساختار اختیاری این ماده و اینکه دولت های متعاهد هیچ گونه الزامی به حل و فصل اختلافات مالیاتی ندارند، همچنان مودیان مالیاتی را، در معرض خطر وصول مالیات مضاعف قرار می دهد، که با هدف این نوع موافقتنامه ها ناسازگاراست. از این رو و به منظور پرنمودن خلأهای ناشی ازآن، داوری به عنوان روشی الزام آور در حل و فصل اختلافات مالیاتی، از سوی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و سازمان ملل به دولتها پیشنهاد گردیده است. با این وجود، موافقتنامه های مالیاتی ایران، این شرط را در خود جای نداده اند.